Polska jest zaangażowana w projekt Europejskiego Źródła Spalacyjnego od samych jego początków. Członek Rządu RP był wśród ministrów nauki 13 krajów partnerskich ESS, kiedy 28.05.2008 w Brukseli decydowali oni o lokalizacji ESS w szwedzkim Lund. Wkrótce potem, we wrześniu 2009, odbył się w Krakowie V (końcowy) tzw. Okrągły Stół ESS. Polskę reprezentował dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, prof. dr hab. Marek Jeżabek. W październiku 2009 r. powstał Komitet Sterujący ESS, który na pierwszym posiedzeniu uruchomił trzyletni okres przygotowawczy do budowy, znany jak Preconstruction Phase. Z ramienia Polski w Komitecie Sterującym zasiadł profesor Marek Jeżabek i pozostał jego członkiem do końca trwania Komitetu, tj. dokąd ESS pozostawał spółką prawa handlowego (EES AB).

03.02.2011 w ambasadzie Królestwa Szwecji w Paryżu, przedstawiciele 16 z 17 państw partnerów ESS (bez Polski) podpisało Memorandum of Understanding kodyfikujące trzy wcześniej ustalone zasady procedowania projektu ESS: (i) wybór Lund jako miejsca budowy ośrodka, (ii) zgodę na wspólne uaktualnienie projektu (Design Update) i (iii) zgodę na podjęcie przez wszystkich partnerów możliwie najbardziej usilnych starań, aby budowa ESS rozpoczęła się w terminie. Realizując decyzję pani minister Barbary Kudryckiej, profesor Marek Jeżabek w imieniu Polski podpisał to MOU ok. miesiąc później.

09.10.2014 uroczystym, wspólnym wmurowaniem kamienia węgielnego rozpoczęła się faza budowy ESS. Polską „cząstkę” kamienia otrzymał profesor Marek Jeżabek.

Okres przejściowy między ESS AB a ERIC zakończył się w ciągu miesiąca. Organem zarządzającym została Rada Konsorcjum, czyli ESS ERIC Council. Z ramienia Polski jej członkiem został dyrektor IFJ PAN profesor Marek Jeżabek, członkiem Komitetu Administracyjno-Finansowego Michał Rybiński z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a w Komitecie Wkładów Rzeczowych (In-kind Review Committee) zasiadł prof. dr hab. Adam Maj z IFJ PAN. Począwszy od roku 2022 funkcję tę pełni dr hab. Dariusz Bocian, zastępca dyrektora ds. naukowo-technicznych IFJ PAN.

Polska jest cenionym partnerem w budowie akceleratora, jednego z dwóch (obok zespołu tarczy) najważniejszych składników ESS. Wyrazem tego uznania jest wybór dr hab. Dariusza Bociana na przewodniczącego ESS Accelerator Collaboration Board. W roku 2023 otrzymał nominację MEiN na eksperta delegacji Polski do Rady ESS ESS Council.